Plastic komt in alle diepten van de oceaan voor, in alle maten en in veel grotere hoeveelheden dan je denkt. Veel grote stukken plastic bedreigen het leven van talloze zeedieren, maar er is een steeds groter wordend probleem. Microplastics.
Plastic breekt nooit echt af in de natuur, maar het kan door zonlicht en zout in omvang afnemen, waardoor het bijna onzichtbaar wordt en dus verandert in microplastics of nanoplastics. Microplastics zijn kleine stukjes kunststof die kleiner zijn dan 5 mm. Nanoplastics zijn nog kleiner, ze zijn zelfs 500 keer minder dik dan menselijk haar.
Er zijn overal om ons heen microplastics. In het water dat we drinken, de lucht die we inademen, de vis die we eten, de make-up die we gebruiken, ... Veel microplastics komen uit grotere plastic brokstukken die in kleinere stukken uiteenvallen. Maar het meeste plastic in de oceaan belandde daar als microplastic, afkomstig van vezels uit synthetische kleding, verf en autobanden.
Na verloop van tijd kan een plastic fles in meer dan 10.000 stukjes microplastic breken.
Een van de grootste boosdoeners is cosmetica met microkorrels, oftewel microbeads. Microbeads zijn kleine stukjes gefabriceerde polyethyleen plastic die worden toegevoegd aan gezondheids- en schoonheidsproducten om ze te verdikken, te stabiliseren en schuimend te maken. Ze passeren gemakkelijk waterfiltratiesystemen vanwege hun omvang, wat een enorme bedreiging vormt voor het waterleven en mogelijk onze eigen gezondheid. Het gebruik van microbolletjes is al verboden in landen als het Verenigd Koninkrijk en Denemarken, terwijl de voorgestelde EU-wetgeving waarschijnlijk in 2021 zal worden gehandhaafd.
In 2012 begon de Plastic Soup Foundation de 'Beat the Microbead' campagne. Het doel van deze campagne is om te voorkomen dat microplastics uit onze persoonlijke verzorgingsproducten in het milieu en in onze oceaan terechtkomen door grote cosmeticamerken onder druk te zetten om te stoppen met het gebruik ervan in hun producten.
Een andere grote oorzaak van het van microplastics in onze waterwegen zijn de synthetische vezels in onze kleding. Deze kleine deeltjes komen los als we onze kleren in de wasmachine wassen en vinden uiteindelijk hun weg naar onze oceanen. Het eerste land dat hiertegen optreedt, is Frankrijk. Vanaf januari 2025 moeten alle nieuwe wasmachines in Frankrijk een filter bevatten om te voorkomen dat kunststoffen in onze waterwegen terechtkomen. Daarmee is Frankrijk het eerste land ter wereld dat wettelijke maatregelen neemt in de strijd tegen de vervuiling door plastic microvezels.
Hoeveel plastic komt er in ons lichaam? Hoe schadelijk is het? We weten het gewoon nog niet. We weten wel dat de kleinste stukjes plastic in staat zijn om door de celmembranen en andere weefsels heen te dringen. Op deze manier kunnen microplastics vervuilende stoffen absorberen, waardoor ons hormoon- en immuunsysteem mogelijk wordt verstoord of zelfs kanker kan ontstaan.